نقشه حاضر، یکی از سه ضمیمه گزارش کاپیتان برتی ویلموت مینپرایس، افسر بریتانیایی، است که در فوریه ۱۹۱۴ باهدف ارزیابی امکان احداث بندری مناسبتر از بندرعباس در بخش غربی خط ساحلی جنوب ایران (پرشیا) تهیه شده است. این نقشه که توسط دفتر نقشهکشی شیملا (Shimla Drawing Office) با شماره ۸۸۷ تولید شده، بخشی از ساحل خلیجفارس از منطقه سورو تا رود کل را پوشش میدهد و سندی کلیدی برای مطالعه جغرافیا، برنامهریزی شهری و فعالیتهای استعماری بریتانیا در منطقه خلیجفارس در اواخر دوره قاجار به شمار میرود.
این نقشه بادقت بالایی جزئیات جغرافیایی و انسانی منطقه را به تصویر میکشد. از جمله عناصر ثبتشده میتوان به مناطق مسکونی و سکونتگاههای محلی، منابع آبی (شامل چاهها و مخازن آب)، پوشش گیاهی، زمینهای کشاورزی، عوارض طبیعی (با خطوط تراز و نقاط ارتفاعی)، جادهها و مسیرهای ارتباطی اشاره کرد. راهنمای علائم نقشه که بهصورت چاپی در آن گنجانده شده، به تفسیر دقیق این اطلاعات کمک میکند.
مهر دستی در پشت نقشه با عنوان «دریافتی اداره سیاسی در ۲۳ مارس ۱۹۱۴» نشاندهنده ثبت رسمی این سند در آرشیوهای بریتانیا است. این تاریخ و محل تولید (شیملا، هند بریتانیایی) بر اهمیت استراتژیک منطقه خلیجفارس برای منافع تجاری و سیاسی بریتانیا در اوایل قرن بیستم تأکید دارد. دفتر نقشهکشی شیملا، بهعنوان یکی از مراکز اصلی نقشهبرداری در هند تحت استعمار بریتانیا، نقشی محوری در تولید اسناد دقیق جغرافیایی برای مقاصد نظامی، تجاری و اداری ایفا میکرد.
این نقشه نهتنها اطلاعات ارزشمندی درباره ویژگیهای جغرافیایی و زیرساختی خط ساحلی جنوب ایران ارائه میدهد، بلکه سندی تاریخی است که نشاندهنده تلاشهای بریتانیا برای توسعه زیرساختهای بندری در خلیجفارس، بهویژه در رقابت با بندرعباس بهعنوان مرکز تجاری کلیدی منطقه، است. مطالعه این سند میتواند برای پژوهشگران تاریخ، جغرافیا و مطالعات استعماری، بهویژه در زمینه تاریخ خلیجفارس و دوره قاجار، از اهمیت ویژهای برخوردار باشد.
برای دسترسی به اطلاعات بیشتر یا تحلیل محتوای گزارش اصلی کاپیتان مینپرایس، مراجعه به آرشیوهای تاریخی، مانند آرشیو ملی بریتانیا یا اسناد استعماری هند، توصیه میشود. این نقشه، با جزئیات دقیق و پیشینه تاریخی خود، پنجرهای به گذشته استراتژیک خلیجفارس و تحولات آن در آستانه قرن بیستم باز میکند.
لینک کوتاه: https://u.suru.ir/26